Cá rô là loài cá rất phổ biến trên ruộng đồng Nam bộ, có khá nhiều trong các kinh rạch, đầm lung, ruộng cỏ ngập nước. Mùa nước nổi, cá rô lên ruộng để kiếm thức ăn là những bông lúa rụng, hoặc những hạt lúa chét tái sinh sau vụ gặt trước mùa nước. Cá rô lớn rất nhanh và mập béo vì lúc nầy thức ăn trong thiên nhiên rất phong phú.
Những con cá rô bí (còn gọi là rô bi, rô non, rô dăm) nhỏ xíu ngày nào, chỉ độ vài tháng sau có con to cỡ 3 – 4 ngón tay, trọng lượng khoảng 150 – 250 gam trở lên. Cá rô to độ hai, ba ngón tay, người ta gọi cá “rô mề”, nhỏ bé hơn gọi là cá rô “mén”. Cá “rô biển” mình bầu, dẹt có màu đen sáng. Thịt cá rô dẻ dặt, thơm ngon. Cá rô mề là loại ngon nhất và có giá trị thương phẩm cao.
Chỉ với vài tay lưới, người ta giăng ở những đường nước nhỏ trong rừng hoặc ở những bờ kinh, mé ruộng, mương vườn, ao, đìa. Vài giờ sau khi giăng, có thể thu hoạch một vài ký cá là chuyện thường.
Thịt cá rô mề ngọt, béo, thơm ngon chế biến món ăn nào cũng tuyệt. Khi nhắc tới cá rô mề, ta thường nghĩ tới những món như cá rô mề nướng giầm nước mắm chanh tỏi ớt, cá rô mề chiên xù (chấm nước mắm me ăn kèm với rau sống), cá rô mề kho tộ, cá rô mề kho rau răm, cá rô mề nấu chua hay quấn nướng lá lốt…
Cá rô kho bầu non là một món ngon dân dã. Cá rô bắt được, lựa rô mề, mổ ruột đánh vẩy, rửa sạch rồi để cho ráo. Có thể đi chợ mua hoặc ra vườn hái một trái bầu hơi non để làm bổi kho. Bầu gọt vỏ, rửa sạch, cắt khoanh tròn dầy độ 1cm để ráo.
Uớp cá rô với nước màu dừa, nước mắm hòn và một số gia vị như tiêu, tỏi, bột ngọt, đường cho thấm; kế tiếp là bắc lên bếp kho với lửa liu riu. Cá được sắp đều cho gọn và phải ngập sem sép nước. Bầu non xắt khoanh cũng được cho vào sắp xen kẻ với cá theo tỉ lệ 5/5.
Cá rô kho bầu thì dùng ơ (mẻ) đất để kho là hay nhất. Ta cho một tí mỡ heo hoặc dầu ăn và bỏ một chút hành lá xắt nhỏ cùng tiêu đâm dập vào ơ cá. Rải vài cọng hành gốc lên trên mặt. Hành gốc sẽ giòn rất ngon. Kho độ mười lăm phút khi thấy thịt cá rô da nhăn díu lại thì cá đã chín, bớt lửa thật nhỏ để giữ nóng và múc ra dĩa ăn kèm với ít rau thơm và cơm nóng.
Giẽ một miếng thịt cá rô thơm phức, chấm với nước tương ngon giầm ớt sừng trâu. Cắn một miếng bầu non mềm, dẻ dặt, ngon ngót, bạn sẽ thấy thấm đẳm hương vị tuyệt vời đến chân răng, đầu lưỡi. Đây là món đặc sản dân dã dễ làm, mang đặc trưng của vùng đất ngập nước. Có đến đồng bằng sông Cửu Long, các bạn hãy tìm, thưởng thức một lần cho biết… Hầu hết các nhà hàng, các quán ăn ở miền Tây đều có món nầy.
>> Bạn quan tâm: cá kho Vũ Đại nổi tiếng
Ngoài ra, còn có món cá rô mề kho củ cải. Có dịp đến vùng sông nước miền Tây, xin mời bạn thưởng thức món ăn độc đáo nầy.
Trước hết, lựa cá còn tươi mua về đánh vảy, cắt đầu, đuôi, vây, kỳ, mổ bỏ ruột, rửa sạch, để ráo. Củ cải trắng (khoảng 2 củ kho với nửa ký cá) gọt vỏ, rửa sạch, cắt khúc vừa đũa gắp, chẻ đôi (hoặc chẻ 3 tùy thích). Tiếp đến, bắc nồi lên bếp, phi mỡ (dầu) tỏi cho thơm rồi đổ nước mắm cùng gia vị (đường + bột ngọt + nước màu) và một ít nước lạnh vừa khẩu vị nấu sôi rồi thả cá rô (đã làm sạch) vào. Chỉnh lửa liu riu cho đến khi nước mắm rút vào cá, da cá nứt ra. Sau cùng, cho củ cải vào. Chờ củ cải chín mềm, cho rau cần tàu xắt khúc vào, nhắc xuống, múc ra tô. Để cho món ăn được bắt mắt và đậm đà hương vị nên thêm vài khoanh ớt sừng chín và một ít tiêu xay, thế là xong.
Bữa ăn đạm bạc được dọn lên. Cơm nóng đã bới ra chén. Giẽ một miếng thịt cá rô mề kẹp cùng miếng củ cải đưa lên miệng nhai nhấn nhá. Mùi thơm, ngọt, dai săn của thịt cá lẫn vị ngọt đậm đà, mùi thơm đặc trưng của củ cải lan tỏa vào vị giác… Và một miếng cơm nóng vào nữa sẽ tạo thành một “hợp khúc” dân dã, đậm đà khó quên.
Bật mí thêm với các bạn một món ngon nổi tiếng khác nhé! Đó là đặc sản cá kho làng vũ đại vô cùng hấp dẫn mà hầu như ai cũng muốn thử một lần đấy, bạn đã được thưởng thức chưa?